Een kunstenaarsboek, wat is dat nu precies? Volgens Ton Geerts (kunsthistoricus bij het RKD) bevat het begrip twee variabelen: kunstenaar en boek. Beide moeilijk te definiëren. En dat maakte vorige week zo interessant. Een tweeluik over kunstenaars en boeken.

Maandag was bij de Grafische Werkplaats de Monday Printing Club Special rond kunstenaarsboeken. Hier gaven Gerrit-Jan de Rook (kenner en verzamelaar van kunstboeken) en Roman Koot (afdelingshoofd van de bibliotheek en archieven van het RKD) een presentatie. In deze reflectieve avond behandelden zij de hoogtijdagen van de conceptuele kunst en werden we aan de hand genomen door de ideeënwereld van onder andere Seth Siegelaub, Herman de Vries en Bas Fontein.

Wat het intrigerend maakt, is dat er bij kunstenaarsboeken meestal geen uitgever als tussenkomst is en het project dus primair vanuit de kunstenaar gestuurd wordt. Neem het Xerox book van Seth Siegelaub. Hij vroeg aan een zevental kunstenaars een bijdrage te leveren van 25 pagina’s die op de kopieermachine zijn gemaakt. Met deze boek-als-tentoonstelling was Siegelaubs doel om een publicatie te realiseren en distribueren met relatief weinig kosten.

 

 

Gerrit-Jan de Rook had ook het boek Tree of Codes mee van auteur Jonathan Safran Foer. Meteen was mijn aandacht gewekt, want zijn boek Extremely Loud and Incredibly Close is voor een roman die via een uitgever verscheen ook bijzonder fraai vormgegeven.
Ook bij het boek Tree of Codes heeft de uitgever het creatieve proces volledig vrijgelaten. Foer nam zijn favoriete boek The Street of Crocodiles van Bruno Schulz als basis en knipte letterlijk de meeste woorden eruit. Daarmee creëerde hij een nieuw verhaal. De uitgever van het boek omschrijft dit boek als een ‘sculptuur object’.

We sloten vrijdag de week af met een presentatie in het RKD waarin wij een deel van de prachtige collectie van Art & Project konden bewonderen. Begin 2000 ontving het RKD een schenking van 90 meter aan archief van Art & Project, waaronder 165 edities van het kunsttijdschrift Bulletin. De eerste nummers bestonden hoofdzakelijk uit aankondigingen van exposities, maar gaandeweg werd het blad zelf steeds meer een kunstobject. Deze collectie wordt zorgvuldig bij elkaar gehouden, want – volgens Ton Geerts – ‘haalt een archivaris nooit een collectie uit elkaar’.

 

Geerts gaf ons ook een kijkje in het unieke boek Index (Book) van Andy Warhol, het River Avon Book van Richard Long, wat bestaat uit pagina’s die in de modder van die rivier zijn gedoopt, en Roodborst territorium/Sculptuur 1969 van Jan Dibbets.

Deze culturele parels (en nog veel meer!) zijn voor iedereen in het zien bij het RKD. Hun ambitie is om een kenniscentrum voor kunstenaarsboeken te worden. Want ‘boeken hebben geen betekenis als ze niet bekeken worden’.
Ik weet wel waar ik vaker te vinden zal zijn…